काठमाडौं । काठमाडौंकै दोस्रो पुरानो अस्पताल हो नरदेवी आयुर्वेद चिकित्सालय । स्वास्थ्य मन्त्रालय अन्र्तरगत सञ्चालित नरदेवी अस्पताल केही वर्ष अघिसम्म निकै अव्यवस्थित रुपमा सञ्चालन भइरहेको थियो । तर, पछिल्लो समय अस्पतालको मुहार फेरिएको छ भने सेवाग्राही पनि ठूलो संख्यामा बढेका छन् ।

पछिल्लो केही वर्ष यता, काठमाडौंका नरदेवी आयुर्वेद चिकित्सालयको मुहार नै फेरिएको छ । अस्पतालले सेवा सुविधाको विस्तारसहित भौतिक संरचनामा सुधार गरेसँगै सेवाग्राही बढेका हुन् । केही समयअघि अस्पताल प्रांगणमा गाडी तथा मोटरसाईकल पार्किङ हुन्थ्यो भने गाँजा तथा ड्रग्स खाएर हिँड्नेहरु डुलिरहेका हुन्थे । गुठीको जग्गा भन्दै विवाह, ब्रतबन्ध तथा भोजभतेर हुने यो स्थानको भौतिक संरचनामा आनको तान सुधार आएको छ । केही समयअघिसम्म ४० जना बिरामी पनि नआउने यो अस्पतालमा हाल दैनिक ३ सय भन्दा बढी बिरामी सेवाका लागि पुग्ने गर्छन् । आयुर्वेद उपचार पद्दतिमा आधुनिक उपकरणको प्रयोग बढ्दै जानु, युवा पुस्ता यस विधामा आकर्षित हुनुले पनि अस्पतालप्रति विश्वास बढेको नरदेवी आयुर्वेद चिकित्सालयका निर्देशक डा. प्रदिप केसी बताउनुहुन्छ । डा. केसीले पछिल्लो समयमा नरदेवी आयुर्वेद चिकित्सालयमा आउने बिरामीको संख्या १० गुणाले बढेको बताउनुहुन्छ ।

कुनै समय जण्डिसको रोगको उपचारका लागि नरदेवी प्रख्यात थियो । तर, पछिल्लो समय पायल्स, फिस्टुलालगायतका बिरामी नरदेवीमा बढी आउने गर्छन् । त्यस्तै अकुपञ्चर, प्यारालाइसिस, नसा च्यापिने, स्ट्रोक, माइग्रेनलगायतका बिरामीले पनि उपचारकालागि नरदेवी रोज्ने गर्दछन् । अस्पतालले बिहान ९ बजे देखिनै ओपीडी सेवा सुरु हुन्छ । ९९ जना दरवन्दी रहेको अस्पतालमा १८ जना डाक्टर रहेका छन् । नरदेवी चिकित्सालयले सुरुदेखि नै २५ प्रकारका निःशुल्क औषधि दिँदै आएको छ । त्यसका लागि सरकारले बजेट दिने गर्दछ । त्यस्तै, अन्य औषधि बजार मूल्य भन्दा निकै सस्तोमा अस्पतालकै फार्मेसीमा पाइन्छ ।

सरकारको स्वास्थ्य क्षेत्रमा ठूलो लगानी रहेको छ भने आम नागरिकले पनि स्वास्थ्यलाई लिएर ठूलो रकम खर्चेका हुन्छन् । त्यसमाथि नेपालमा भौगोलिक हिसावले पनि आयुर्वेदको उत्पादनको सम्भावना ठूलो छ । यति हुँदाहुँदै पनि विडम्बना के छ भने ९० प्रतिशत बढी आयुर्वेद औषधि आयातित हुने गर्दछ । अन्य उपचारको तुलनामा आयुर्वेद पद्दति केही सस्तो पनि छ । सरकारको मातहतमा रहेका अस्पतालले अझ थप सेवा दिन सक्ने हो भने आम नागरिकलाई उपचारका लागि सहज हुने थियो ।