काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाको फोहोर नुवाकोटको बञ्चरेडाँडाको ल्याण्डफिल साइटमा व्यवस्थापन हुन थालेको छ । यसअघि नुवाकोटकै सिसडोलमा व्यवस्थापन हुँदै आएको फोहोर अब भने बञ्चरेडाँडामा व्यवस्थापन हुन थालेको छ । बञ्चरे डाँडा वरिपरिको डाँडा कटान गरी नुवाकोटदेखि धादिङसम्म सडक निर्माण गर्ने सरकारको योजना अन्तर्गत सो क्षेत्रमा तयारी थालिरहदा सडक निर्माणका लागि ल्याइएका सामग्री मात्र नभइ्र्र रातारात खोलाको बालुवा समेत चोरी निकासी भइरहँदा पनि सम्बन्धित निकाय भने मौन छ ।

नुवाकोटको बञ्चरेडाँडामा काठमाडौं महानगरपलिकाले शहरको फोहोर व्यवस्थापनका लागि शहरी विकास मन्त्रालयले ल्याण्डफिल साइटको रुपमा छानेको ठाउँ बञ्चरे डाँडा हाे । धादिङको धुनीबेंसी नगरपालिका वडा नं १ को केही भाग र नुवाकोट ककनी गाउँपालिका २ र ३ का केही भू-भागसहित १ हजार ७ सय १९ रोपनी जग्गा फोहोर व्यवस्थापनका लागि प्रयोगमा ल्याइएको छ । जहाँ दैनिक १ हजार मेट्रिक टन फोहोर व्यवस्थापन हुन्छ । बञ्चरेडाँडा २ वर्षका लागि फोहोर व्यवस्थापन गर्न सकिने क्षमताको छ ।

करिब १५ मिटर अग्लो बाँध र अन्य पूर्वाधारसहितको ल्याण्डफिल साइट निर्माणका लागि सरकारले यहाँको डाँडाको जग्गा चाउथे हुँदै रातमाटे र पिपले कोल्पुटारसम्मको बाटो बनाउन १५ करोडो बजेट विनियोजन गरेर तारजाली बनाए पनि भू-माफियाले यहाँको तारजाली मात्र बेचेनन् दिनरात बालुवा र ढंगाको चोरी निकासी गरिरहेका छन् । त्यतिमात्र नभई धादिङबाट १२ करोडमा ल्याइको ढुंगा पनि चोरी निकासी गरी बिक्री बितरण भइरहेको छ ।

काठमाडौं उपत्यकाको दैनिक १ हजार मेट्रिक टन र अन्य क्षेत्रको दैनिक ५ सय मेट्रिक टन फोहोर निस्कने गर्छ । यहाँ विसर्जन गरिएको फोहोर डोजरले सम्मायाउने गरेको छ । त्यसो त महानगरपालिकाले फोहोर व्यवस्थापन गर्दा निस्कने तरल पदार्थ व्यवस्थापनका लागि बनाइएको खाडल पनि व्यवस्थित नहुँदा पोखरीमा मिसिन पुगेको छ । एकातिर महानगरपालिका बजेट निकासा सचिलै गर्ने तर बालुवा र ढुंगाको चोरी निकासी हुँदा मौन बसेपछि स्थानीय भने आक्रोशित भएका छन् ।

सिसडोलमा फोहोर व्यवस्थापनमा कठिनाई भएपछि रोजिएको बञ्चरेडाँडामा फोहोर व्यवस्थापन गर्न सहज छ । तर यहाँबाट हुने गरेको चोरी निकासी नरोक्ने हो भने यो क्षेत्रको ढुंगा, माटो, र बालुवासँगै बञ्चरेडाँडाको दोहन नहोला भन्न सकिंदैन ।