काठमाडौं । नेपालमा निकैमाथापच्चीपछि अमेरिकी सहयोग परियोजना मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसीसी) कार्यान्वयनमा आएको छ । सम्झौता भएको ६ वर्षपछि चर्चित परियोजना कार्यान्वयनमा गएपनि महिनादिन वित्नलाग्दा पनि आयोजना अपेक्षा अनुसार अगाडि बढ्न सकेको छैन । पछिल्लो समय ठेक्कादेखि, डिजाइन, जग्गा अधिग्रहणसम्मका विवाद उत्पन्न भएसँगै एमसीसी प्रमुख अलब्राइट यतिखेर नेपाल आएर सक्रियता बढाउनुभएको छ ।

अमेरिकी सहयोग परियोजना एमसीसीकी प्रमुख कार्यकारी अधिकृत एलिस अल्ब्राइटसहितको टोली अहिले नेपालमा उच्च राजनीतिक भेटघाटमा व्यस्त छ । ५० करोड डलरको अमेरिकी सहायता परियोजना संसदबाट अनुमोदन भएर कार्यान्वयनमा गएको घोषणा भइसक्दा पनि ठेक्का विवादमा अड्किएको अवस्थामा टोली नेपाल भ्रमणमा आएको हो ।

यस अन्तर्गत ३ सय १५ किलोमिटर ४०० केभी प्रसारणलाइन र तीन वटा सबस्टेसन निर्माण तथा पूर्वपश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत पर्ने ७१ किलोमिटर सडक आधुनिक प्रविधि प्रयोग गरेर मर्मत गर्ने भनिएको छ । तर, कार्यान्वयनमा गएको एक महिना नाघेपनि अधिग्रहण गर्नुपर्ने जग्गाको मूल्यांकन नै गरिएको छैन । प्रसारणलाइन परियोजना अन्र्तरगत आधारभूत डिजाइन र वातावरणीय प्रभाव अध्ययन प्रतिवेदनमा गम्भीर त्रुटि भएको फेला परेको छ ।

एमसिसी नेपालले प्रसारणलाइन निर्माणसम्बन्धी अध्ययन प्रतिवेदनहरु बलियो आर्थिक लागतको विश्लेषण बिना नै स्वीकृत र संशोधन गरेकै कारण अनुमानभन्दा ६६ प्रतिशत उच्च मूल्यमा ठेक्का प्रस्ताव भएको छ । जसका कारण प्रसारणलाइनको काम सुरु हुने अवस्था छैन ।

अर्थमन्त्री डा. प्रकाश शरण महत र एमसीसीका कम्प्याक्ट सञ्चालनसम्बन्धी उपाध्यक्ष क्यामेरोन अल्फोर्डबीच प्रमुख सरोकारवालाहरूको उपस्थितिमा गत भदौ १३ गते एमसीसी नेपाल कम्प्याक्ट कार्यान्वयन चरणमा प्रवेश सम्बन्धी पत्र आदानप्रदान भएको थियो । सम्झौताको ६ वर्षपछि परियोजना कार्यान्वयनको चरणमा प्रवेश गरेको हो ।

नेपाल र अमेरिकाबीच २०७४ भदौ २९ गते एमसीसी परियोजना अघि बढाउने सम्झौता भएको थियो । ५० करोड अमेरिकी डलर अनुदान रहने यस परियोजनामा नेपालले थप १९ करोड डलर बराबर लगानी गर्नेछ । परियोजना पाँच वर्षभित्र नसकिए फिर्ता जाने भनिएको छ । अन्य मुलुकमा यस्तै समयसीमा भित्र सकिएकाले नेपालमा पनि समयमा सम्पन्न हुने विश्वास गरिएको छ । तर, पछिल्लो समय विवाद बढ्ने, समय घर्किंदै जाने अवस्था आएसँगै उपाध्यक्ष अल्फोर्ड फर्किएको एक महिनामै प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अलब्राइट नेपाल आउनुलाई निकै चासोसाथ हेरिएको छ ।