वैज्ञानिक नाम ‘सिलोसिव क्युवेन्सीस्’ भनिने यस च्याउ ‘साइकेडेलिक’ प्रजातिमा पर्ने वैज्ञानिकहरुले बताएका छन् । यस्तो च्याउमा मस्तिष्कलाई अत्यन्तै सक्रिय गरिदिने यौगिकहरु पाइने उनीहरुले बताएका छन् ।

बीबीसी समाचारकाअनुसार दक्षिण अफ्रिकामा यस च्याउलाई युवाहरुले लागुपदार्थकोरुपमा दुरुपयोग गर्न थालेपछि टिप्न, बेच्न र सेवन गर्न प्रतिबन्ध लगाइएको छ ।

तर, गत साता स्थानीय ज्योतिष मोनिका क्रामहुट प्रतिबन्ध फुकुवाको लागि अदालत गएकी छन् ।

मोनिकाले अहिले पनि जादु (म्याजिक मसरुम) नाम गरेको त्यस च्याउ सेवन गर्ने बताएकी छन् । उनले च्याउको सेवनले ज्योतिष विद्या सिक्न सफल भएको बताएकी छन् ।

स्थानीय बासिन्दाले च्याउबारे गरेका मिथकहरु साँचो भएको र ती च्याउमा मस्तिष्कको क्रियाशीलतालाई अद्वितीय ढंगले बढाइदिने यौगिकहरु पाइने वैज्ञानिकहरुले उल्लेख गरेका छन् ।

वैज्ञानिकहरुले यस च्याउबारे विभिन्न प्रयोगशाला, मानिस र जनावारहरुमा परीक्षणसमेत गरिसकेका छन् ।

‘लाइभ साइन्स’ नामक म्यागजिनले यस च्याउबारे गरिएको अनुसन्धानहरुलाई अध्ययन गरेर केहि तथ्यहरु बाहिर ल्याएको छ ।

यस च्याउबारे अचम्मको तथ्य के हो भने यसमा पाइने यौगिक ‘साइकोसिबेंब’ले मनोवैज्ञानिक असर गर्दछ । त्यसैले यसलाई केहि व्यक्तिहरुले ‘गाँजाटाउके’समेत भन्ने गर्छन् ।

यसमा पाइने यौगिकले मतिभ्रम गर्ने, उत्साह र कल्पना नै गर्न नसकिने लक्षणहरु देखापर्दछन् ।

यस च्याउको अर्को विशेषता भनेको मस्तिष्कलाई उच्च ‘हाइपरकनेक्ट’ गतिमा अन्य कुरा महसुस गराइदिन्छ । अर्थात् हामीले गर्ने कल्पना, बौद्धिकता, स्मरणशक्तिको क्षमता दोब्बर बनाइदिन्छ ।

सन् २०१४ मा किंग्स कलेज अफ लन्डनका १६ जना वैज्ञानिकहरुले गरेको अध्ययनअनुसार यस च्याउको सेवन गरेपछि मस्तिष्कले गर्ने कार्यलाई सपनामा मानिसले देखेको कल्पनासँग तुलना गरिएको छ ।

यो च्याउ स्यान्टाले लगाउने टोपीजस्तो आकर्षक रङमा देखिने भएकोले यसलाई ‘स्यान्टा क्लज च्याउ’समेत भन्ने गरिन्छ । मानिसहरुले स्यान्टासँग भएको जादुमयी शक्तिहरु सबै यस च्याउबाट पाइने विश्वससमेत गर्दछन् ।

वैज्ञानिकहरुले यस च्याउको सेवनले मानिसहरुलाई फाइदा गर्ने बताएका छन् । उनीहरुकाअनुसार विशेषगरी मनोवैज्ञानिक समस्या भएका मानिसहरुलाई औषधिकोरुपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

सन् २०१३ मा गरिएको एक अध्ययनअनुसार यस च्याउको सेवनले मानिसहरुले सजिलै आफ्नो डरलाई नियन्त्रण गर्नसक्ने उल्लेख गरिएको छ । यस च्याउलाई ती अध्ययनकर्ताहरुले डर भगाउने च्याउकोरुपमा प्रस्तुत् गरेका छन् ।

‘इन्टरनेसनल जर्नल अफ मेडिसिनल मसरुम’ले सन् २००५ मा गरेको अध्ययनमा विश्वभर कम्तीमा पनि १४४ थरिका च्याउमा यस्तो अद्वितीय क्षमता रहेको उल्लेख गरेको छ ।

जसमध्ये ल्याटिन अमेरिकामा ५०, मेक्सिकोमा ५३, उत्तर अमेरिकामा २२, युरोपमा १६, अष्ट्रेलियामा तथा प्यासिफिक आइल्यान्ड क्षेत्रमा १९ र एसियन क्षेत्रमा १५ थरिका रहेको उल्लेख छ ।

त्यसमध्ये कमैमात्र पाइने दुर्लभ र धेरै शक्ति भएको दक्षिण अफ्रिकामा चार थरिका रहेको उल्लेख छ । (एजेन्सी)