मानवशास्त्रीहरुले त्यहाँ बसोबास गर्ने मानवजाति ‘संसारकै असभ्य’ र ‘अन्तिम दुर्लभ’ मानवजाति भनेर घोषणासमेत गरिदिएका छन् ।

विगतमा त्यहाँ अध्ययन र घुम्नका लागि गएका मानिसहरु कोहि फर्कन सफल नभएपछि भारत सरकारको सीमा तटरक्षक (कोस्टल गार्ड)हरुले पटक–पटक सम्पर्क गर्ने कोसिस गरेका थिए ।

तर, उनीहरु सफल हुन सकेनन् । अन्त्यमा बाहिरी संसारका मानिसहरुलाई त्यहाँ जान प्रतिबन्ध लगाइयो । अझैसम्म पनि उक्त द्वीपमा जान लगाइएको प्रतिबन्ध जारी नै छ ।

‘सेंटिनेलिस’ नामकरण गरिएको उक्त द्वीपलाई नर्थ सेंटिनेल आइल्यान्डको नामले चिनिन्छ । त्यस क्षेत्रमा सेंटिनेलिस आदिवासी जनजातिहरु बसोबास गर्दछन् ।

उनीहरुको स्वभाव त्यहाँ घुम्न गएका पर्यटकहरुलाई मार्ने र बाहिरी दुनियाँसँग सम्पर्कमै आउन नचाहनेखालको रहेको छ ।

भर्खरै त्यस क्षेत्रमा बसोबास गर्ने आदिवासीहरुले घुम्न गएका पर्यटक तथा उद्धारकर्ताहरुलाई आक्रमण गरेको भिडियो फुटेजहरु बाहिरिएपछि ‘डेलीमेल’ अनलाइनले यस द्वीपको रहस्यबारे लेखेको छ ।

सन् २००६ मा भारतका माछा मार्ने मछुवारहरु झुक्किएर त्यस आइल्यान्डमा पुगेका थिए । ती आदिवासीहरुले उनीहरुलाई आक्रमण गर्न थालेपछि उद्धारका लागि भारतीय कोस्टल गार्डहरु गएका थिए । तर, उद्धार गर्न कोस्टल गार्डहरु असफल भए ।

तल्लो क्षेत्रमा उडिरहेको हेलिकोप्टरलाईसमेत बाण, भाला र ढुंगाले आक्रमण गरेपछि उनीहरु अवतरण नगरी फर्केका थिए ।

भर्खरै यस आइल्यान्डमा खिचिएका भिडियोको फुटेजहरु सार्वजनिक भएपछि गोप्य राखिएको यस आइल्यान्ड र त्यहाँ बसोबास गर्ने आदिवासीबारे समाचारहरु बाहिर आएका हुन् ।

मानवशास्त्रीहरुले ती आदिवासीहरु ६० हजार वर्षदेखि बसोबास गर्दै आएका र उनीहरुको मुलथलो अफ्रिका भएको अनुमान गरेका छन् । तर, उनीहरुले त्यस द्वीपमा कति संख्यामा आदिवासी छन् भन्ने कुरा यकिन नभएकोसमेत बताएका छन् ।

त्यस क्षेत्रकोबारेमा ‘मिनि डकुमेन्ट्री’ बनाउन कोसिस गरिरहेको ‘लभ बाइट्स प्रोडक्सन’ले ४० देखि ५०० को हाराहारीको संख्यामा आदिवासीहरु हुनसक्ने अनुमान गरेको छ ।

ती आदिवासीहरुको स्वभावबारे कुरा गर्दै उक्त प्रोडक्सन हाउसले भनेको छ–‘उनीहरुले त्यहाँ घुम्न जाने मानिसहरु दुश्मन हो या साथी केहि नसोची बाण, भाला र ढुंगाले आक्रमण गरिहाल्छन् । उनीहरु खानेकुरा, उपहार र कपडालाई महत्वपूर्ण ठान्दैनन् ।’

यस आइल्यान्डबारे नजिकसँग नियालीरहेको भारत सरकारले सन् २००४ को सुनामीमा तत्काल उद्धारका लागि लत्ताकपडा, खानेकुरासहित सीमा तटरक्षक पठाएको थियो । तर, उनीहरुको आक्रमणका कारण हेलिकोप्टर अवतरण गर्न नसकेपछि उद्धारकर्ताहरुले माथिबाटै खानेकुरा फालेका थिए ।

त्यसअघि नै सन् १९६७ मै भारतका मानवशास्त्री टीएन पण्डितको टोली उनीहरुसँग सम्र्पक स्थापित गर्ने ‘मिसन’सहित त्यस द्वीपमा गएका थिए । पण्डितले विभिन्न उपहार र उनीहरुकै हाउभाउ तथा संकेतमार्फत् अध्ययन गरेका थिए ।

पण्डितले त्यस मिसनकोबारे टिप्पणी गर्दै भनेका छन्–‘उनीहरुले कहिलेकाहिँ कम्मर मर्काउछन् र शौच गर्न बसेजस्तो गरी बसेर आक्रमण गर्दछन् ।’

उनले त्यस द्वीपमा बस्ने आदिवासीहरुमा अचम्म प्रकारको सामुदायिक भावना भएको बताए ।

त्यस द्वीपमा बस्ने महिला, पुरुष, बालबालिका सबै लडाकुजस्तो रहेको र आफ्नो समुदायमा अरु प्रवेश गरे मिलेर सामना गर्ने स्वभावको रहेको पण्डितले उल्लेख गरेका छन् ।

भारतीय अधिकारीहरुले पटक–पटक ती आदिवासीहरुसँग सम्पर्क गर्ने कोसिस असफल भएपछि अहिले त्यस द्वीपको तीन माइल वरिपरिसम्म जान प्रतिबन्ध लगाइएको छ ।

तर, अवैधानिक माछा मार्ने मछुवार र अरु व्यक्तिहरु ‘खजना’का लागि त्यस क्षेत्रमा प्रवेश गर्नसक्ने खतरा बढेको छ ।

‘सर्भाइभल इन्टरनेसनल’को रिपोर्टअनुसार सन् २०१४ मा सातजना मछुवारहरु आइल्यान्डको क्षेत्रतर्फ गएपछि भारतीय कोस्टल गार्डले पक्राउ गरेको थियो । त्यसमध्ये एक मछुवार आइल्यान्ड पुगिसकेका थिए । उनी आदिवासीको आक्रमणबाट बाँच्न सफल भएका थिए ।

नर्थ सेंटिनेल आइल्यान्डमा बसोबास गर्ने आदिवासीबारे वकालत गर्ने एक संस्थाले भनेको छ–‘ती आदिवासी पृथ्वीको लागि एकदम लुप्त प्राणी भएकोले उनीहरुको संरक्षण गरिनुपर्छ ।’

उक्त संस्थाले ती आदिवासीहरुमा कुनै रोग, फ्लु वा अरु महामारी नरहेको भन्दै उनीहरुलाई लुप्त र एक्लै बाँच्न दिनुपर्ने उल्लेख गरेको छ । (एजेन्सी )