काठमाडौं । फागुन कृष्ण त्रयोदशीका दिन मनाइने महाशिवरात्रि पर्व आराध्यदेव भगवान शिवको पूजा–आराधना गरी मनाइँदै छ ।

यसपटक महाशिवरात्रिको चाडमा दशकौं पछि धेरै विशेष संयोगहरू मिलेका छन् । जसको कारण यस पर्वको महत्व अझ बढेको छ ।

पहिलो संयोग महाशिवरात्रिका दिन चार ठूला ग्रहहरू शनि, गुरु, बुध र चन्द्रमा मकरमा छन् । दोस्रो संयोग महाशिवरात्रिको दिन शिवयोग, सिद्धियोग र धनिष्ठा नक्षत्रको संयोग हो। यस दुर्लभ योगमा भगवान शिवको पूजा गर्दा सबै प्रकारका दोष हट्नेछ र कष्टबाट पनि राहत मिल्नेछ ।

साथै यो दिन रुद्राभिषेक गर्नु शुभ हुनेछ। त्यसैले पूजाको शुभ समय कुन हो र कसरी पूजा गर्दा लाभ मिल्नेछ जान्नुहोस् ।

महा शिवरात्रि पूजाको लागी शुभ समय

पूजाको सबैभन्दा शुभ समय बिहीबार राति १२ बजेर ६ मिनेट देखि १२ बजेर ५४ मिनेटसम्म छ । त्यस्तै महाशिवरात्रि पारण समय (शुक्रबार) पनि बिहान ६ बजेर ३४ मिनेटबाट दिउँसो ३ बजेर २ मिनेटसम्म शुभ समय छ ।

महाशिवरात्रिमा ४ प्रहरका पूजाका समय

पहिलो प्रहरको पूजा बिहीबार साँझ ६ बजे २७ मिनेट देखि ९ बजे २८ मिनेटसम्म । दोस्रो प्रहर बिहीबर साँझ ९ बजे २८ मिनटदेखि मध्यारात १२बजे ३० मिनेटसम्म ।

त्यस्तै तेस्रो प्रहर १२ बजे ३० मिनेटदेखि ३ बजे ३२ मिनेटसम्म । चौथो प्रहर राति ३ बजेर ३२ मिनेटदेखि बिहान ६ बजे ३४ मिनेटसम्म पूजा गर्न उत्तम हुन्छ ।

महाशिवरात्रिको व्रतले सौभाग्य र समृद्धि दिन्छ

हिन्दू धर्मको मान्यता अनुसार भगवान शिव र आमा पार्वतीको विवाह महाशिवरात्रिको दिनमा भएको थियो।

यस दिनलाई शिव र शक्ति एकताको प्रतीकको रूपमा लिइन्छ। यस दिन, भगवान शिवको साथमा, देवी पार्वतीको पूर्ण विधिद्वारा पूजा पनि गरिन्छ।

यस्तो विश्वास गरिन्छ कि यस दिन भगवान शिवको उपवास मनाउनेहरूले भाग्य, समृद्धि र बच्चाहरू पाउँछन्।

यो छिटो अत्यन्त लाभदायक छ र अश्वमेध यज्ञबाटको नतीजा। पौराणिक ग्रंथका अनुसार भगवान शिव पृथ्वीमा जीवनको प्रचार गर्ने पहिलो व्यक्ति थिए। यसैले भगवान शिवलाई आदिदेव पनि भनिन्छ।

महाशिवरात्रिको पूजा गर्ने तरिका

सूर्योदय हुनु अघि स्नान गर्नुहोस् र भोलेनाथको ध्यान गर्नुहोस् र भाकल गर्नुहोस्। त्यसपछि शिवलिंगलाई दूध र पानीले अभिषेक गर्नुहोस्, बेलपत्र, धतूरा, फूल र अक्षता आदि चढाऊनुहोस्।

शिवलिंगमा कहिल्यै कदम्ब, केभदा वा केतकीको फूलहरू चढाउँनुहुँदैन् ।शिवलिंगमा चढाउने बेलपत्रका तीनवर्ट पात हुनुपर्छ । यो कुनै पनि ठाउँमा काटिएको वा च्यातिएको हुनुहुँदैन् । बेलपत्रको चिल्लो भाग शिवलिंगसँग छुनु पर्छ।

शिवलिंगमा चढाउने चामल चामल टुक्रिएको हुनुहुँदैन् । बेलपत्र दिएपछि शिवलिंगलाई पानी पनि दिनुहोस्। शिवलिंगमा शंखको पानीबाट जल नचढाउनुहा्स् । हल्दी, कुमकुम वा रोली नदिनुहोस्। शिवलिंगमा केवल चन्दनले पूजा गर्नुहोस् । शिव पुराण पढ्नुहोस् र महामृत्युंजय मन्त्र वा शिव मन्त्र ॐ नमः शिवाय जप गर्नुहोस्।

महाशिवरात्रिमा व्रत बस्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु

यदि तपाईं महाशिवरात्रिलाई उपवास राख्दै हुनुहुन्छ भने, दिनभरि मात्र फलफूल भोजन गर्नुहोस् र अन्न वा नुनको सेवन नगर्नुहोस्। यदि स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित कारणहरूले नुन खान आवश्यक पर्दछ भने व्रतमा ढिक्के नुन खान्छन्। शिवजीलाइ सेतो मिठो-मिठो मिठाइ चढाउनु पर्दछ । व्रत बस्ने व्यक्ति यस दिन सुत्न हुँदैन। राती जागरणको महाशिवरात्रिमा विशेष महत्त्व छ।