काठमाडौं । निर्वाचन आयोगले राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीलाई प्रतिवेदन बुझाएसँगै सरकार गठनको बाटो खुलेको छ । यद्यपि, कसको नेतृत्वमा सरकार बनाउने भन्ने सहमति दलहरुबीच जुट्न सकेको छैन । बरु सत्ता गठबन्धनबाटै आफ्नो नेतृत्वमा सरकार बनाउने प्रयास सहज रुपमा सफल हुन नसकेपछि नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्र आ-आफ्नै दाउपेचमा लागेका छन् ।

जनताको म्यान्डेट जे भएपनि प्रधानमन्त्री नबनी नछाड्ने होड सत्तारुढ गठबन्धनको शीर्ष नेतृत्वमा देखिन्छ । सत्ताको नेतृत्व कसले गर्ने भन्ने हिसाब पेचिलो बन्दै गएपछि गठबन्धन दलका नेताहरु एमालेलाई फकाउने सुरसारमा लागेका छन् । हालै सम्पन्न प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा कुनै पनि दलको स्पष्ट बहुमत आउन सकेन । जसकारण कुनै एउटा मात्रै दलले संविधानको धारा ७६(१) बमोजिम सरकार गठन गर्ने सम्भावना देखिँदैन ।

चुनाव परिणाम आइनसक्दै गठबन्धनले सरकार बनाउने भने पनि सत्ताको महत्वाकांक्षाले नेताहरु बाचा बिर्सिने कसरतमा देखिन्छन् । संसदमा कांग्रेस ८९ र माओवादीका ३२ मात्रै सांसद भएकाले अन्य दलको समर्थनमा कांग्रेसलाई सरकार बनाउन सहज छ । यद्यपि, माओवादीले भने नेतृत्व नछाड्ने दाबी कायम राखेको छ ।

आकांक्षाको व्यवस्थापनमा जटिलता हुँदा गठबन्धनभित्रै शीतयुद्धको अवस्था देखिएको छ । जसको परिणामस्वरुप ७८ सिट भएको नेकपा एमालेको सहयोगमा आफ्नो नेतृत्वको सरकार बनाउने छुट्टाछुट्टै पहल कांग्रेस र माओवादीले जारी राखेका छन् । एकअर्काबाट आफूलाई सहयोग हुन नसक्ने अवस्था एमालेसँग मिलेर सरकार बनाउन दुवै दलले विकल्प खुला गरेका छन् ।

कांग्रेसले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री दुवै पदमा आफ्नो दाबी गरेको छ । दुई वर्षपछि प्रधानमन्त्री माओवादीलाई दिनेगरी कांग्रेसले प्रस्ताव अघि सारेकोमा माओवादीको दावी भने पहिले नेतृत्व लिने भन्ने छ । प्राप्त राजनीति र संविधान रक्षाका लागि सरकारको नेतृत्व आफूहरुले पाउनुपर्ने माओवादीको दावी छ । यद्यपि माओवादीसँग सरकार गठनका लागि बलियो जनाधार छैन ।

चुनावमा सबैभन्दा ठूलो दलको आकार पाएपछि सरकारको नेतृत्व आफूले गर्न पाउनुपर्ने नत्र जनमतको अपमान हुने कांग्रेसको तर्क छ । यता, कांग्रेसले एमालेसँग छलफल जारी नै राखेको छ । प्रधानमन्त्रीको दौडमा कांग्रेसबाट शेरबहादुर देउवासँगै रामचन्द्र पौडेल, गगन थापा, प्रकाशमान सिंह र शशांक कोइरालालगायत नेता हुनुहुन्छ । एमालेमा पनि सरकारमा जानुपर्ने दवाव छ । राजनीतिक महत्वाकांक्षाले टुटेको सिंगो कम्युनिष्टको सपनालाई सत्ताको रसायनले जोड्नुपर्छ भन्ने मत अधिकांश कम्युनिष्ट पार्टीमा रहेको बुझ्न कठिन छैन । सरकारमा गएपछि गर्ने कामको तयारीभन्दा पनि नेता कार्यकर्ता व्यवस्थापन मुख्य मुद्दा देखिनुले जनताको आकांक्षामा घात हुने निश्चित छ ।