दिपक श्रेष्ठ र गृष्मा राजभण्डारी

काठमाडौं । गर्मी मौसममा बाहिरको चर्को घाम र धुलो धुवाँबाट आँखा जोगाउन सनग्लास(चस्मा)को उपयोग बढ्दै गएको छ । वृद्धदेखि बालबालिकासम्मले सनग्लासलाई आफ्नो छनौटमा पारेका हुन्छन् । गर्मी मौसम सुरु भएसँगै विभिन्न सपिङ मल, पसलहरूमा चश्मा किन्नेको निकै भिडभाड देखिन्छ । बजारमा राखिएका हजारौं सनग्लासमध्ये आँखाका लागि उपयोगी कसरी चिन्ने त ?

सनग्लास लगाएमा घामको किरणले रेटिनामा हुने क्षतिबाट बच्न सकिन्छ । बाहिर हिँड्दा हुने धुँवा, धुलो र प्रदूषणले आँखामा विभिन्न संक्रमण हुने खतरा हुन्छ । सनग्लास लगाउँदा यस्ता समस्याबाट बच्न सकिन्छ । सनग्लास लगाएर आँखाको कन्जेक्टिभालाई सुरक्षित राख्न सकिन्छ । जुन आँखाको संवेदनशील भाग हो । कम उज्यालो भएको ठाउँमा सनग्लास लगाएको खण्डमा आँखाको पुतलीको स्वाभाविक लचकता कम भएर घाममा हुने अल्ट्राभायोलेट किरणले आँखामा असर गर्छ । यसले गर्दा आँखा पोल्ने, आँसु आउने, रिंगटा लाग्नेजस्ता समस्या देखिन सक्छ । यसकारण धुलोधुँवाबाट आँखा बचाउन सनग्लास अनिवार्य बनेको छ । आँखाको सुरक्षाको लागि चश्मा प्रयोग गर्नु अति नै आवश्यक रहेको तिलगंगा आँखा अस्पतालका आँखा विशेषज्ञ डा. पुरुषेत्तम ढुंगाना बताउनुहुन्छ ।

विज्ञका अनुसार घामबाट निस्कने पराबैजनी किरणबाट सनग्लासले आँखाको रेटिनालाई बचाउँछ । धुलोको कारणले रेटिनामा क्षति पुग्ने भएकाले सनग्लास लगाउँदा फाइदा पुग्छ । यसैगरी, पराबैजनी किरणले आँखामा बन्ने टियर सेल टुट्ने सम्भावना बढी हुन्छ । सनग्लासले कन्जेक्टिभा (आँखाको तल्लो र माथिल्लो परेलाको बाहिरी पत्र)लाई समेत सुरक्षित राख्ने विज्ञको भनाइ छ ।

साधारणतया घामबाट आँखा बचाउन सनग्लास प्रयोग गर्ने गरिन्छ तर घाम नलागेको अवस्थामा पराबैजनी किरण बाहिर प्रवाह भइरहेको हुन्छ । बजारमा पाइने चस्माको फ्रेम देखि ग्लासको गुणस्तरमा पनि उतिकै फरक फरकमा पाउन सक्छौ सस्तोमा सस्तो महगोमा महगो मुल्यका चस्मा विभिन्न ब्राण्डमा पाइन्छन तर महँगो ग्लास प्रयोग र सस्तो ग्लास प्रयोगमा आँखालाई खासै फरक नपार्ने आँखा रोग विशेषज्ञ डा. पुरुषेत्तम ढुंगाना बताउनुहुन्छ ।

गर्मी मौसममा आँखामा एलर्जी लगायतका विभिन्न समस्या देखिने गर्दछ । युभी प्रोटेक्सन सनग्लास नभई कालो चश्मा मात्र किनेर लाउँदा सूर्यको किरण आँखामा पर्दा आँखाको नानी सानो हुन्छ । यसले क्यामेराको डाइफ्रम जस्तै काम गर्दछ ।

घामको किरण बढी गयो भने ठूलो हुने र कम गयो भने सानो हुने गर्दछ । धेरै कालो चश्मा लगायो भने आँखाको नानी धेरै फुल्ने र घामको किरण बढी आँखामा छिर्नेमा चिकित्सकहरुले सचेत गराएका छन् । सनग्लास किन्दा युभी प्रोटेक्टेट ए र बीका सनग्लास लगाउन उनीहरुको सुझाव छ । बजारमा ३ सय देखि २५ हजार रुपैयाँसम्मको सनग्लास पाइन्छन् । त्यसमध्ये सबैभन्दा बढी बिक्री हुनेमा हजार रुपैयाँदेखि २५ सयसम्मका सनग्लास बढी बिक्री हुने एकता अप्टिकल्सका व्यवसायी शतिस चन्द्र गौतम बताउनुहुन्छ ।

गर्मी मौसममा सनग्लासको सम्बन्ध आँखाको स्वास्थ्यसँग पनि छ । गर्मीमा सूर्यको पराबैजनी किरण तीन गुणाले बढी हुने गर्छ, जसले आँखामा असर पु¥याउँछ । विशेषगरी गर्मीमा धुलोधुवाँ र घामका कारण आँखा चिलाउने, पोल्ने, आँसु बग्ने लगायत समस्या देखिने गर्छन । त्यसैले, सन ग्लास गुणस्तरीय हुनुपर्छ, जसले आँखामा सुरक्षा प्रदान गर्न सक्छ । यसका लागि सकेसम्म राम्रो र चलेको ब्रान्डको सन ग्लास छनौट गरौं । चस्मा सौन्दर्य र स्वास्थ्य दुवै दृष्टिले महत्वपूर्ण हुने भएकाले यसको प्रयोगमा विशेष सावधानी आवश्यक छ ।